“AVIATION PHOTO NEWS”-ийн энэ удаагийн дугаарт “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын хамт олон оролцлоо. “AVIATION PHOTO NEWS”-ийн энэ удаагийн дугаарт “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын хамт олон оролцлоо.“БУЯНТ-УХАА” ОЛОН УЛСЫН НИСЭХ БУУДАЛ Юуны өмнө “Буянт-Ухаа”-гийн буурал дэнжээрээ нэрлэгдсэн нисэх буудлынхаа үүх түүхээс хуваалцаж, хамт олноо бидэнд танилцуулаач. Д.Цэрэндондов/”Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын Үйлдвэрлэл инженерингийн хэсгийн дарга/Сайн байцгаана уу. Юуны өмнө та бүхэндээ энэ өдрийн мэндийг хүргэе.Анх 1957 онд нисэхийн холимог хороог иргэний нисэхийн үүрэг гүйцэтгүүлэхээр “Буянт-Ухаа”-д нүүлгэж ирснээр манай нисэх буудлын хөгжлийн түүх эхэлсэн байдаг. 1961 онд нисэх буудлыг өргөтгөн, шинэ аэровокзал, цардмал талбай байгуулж, орчин үеийн онгоц хүлээн авах холбоо навигацийн болон гэрэл суултын тоног төхөөрөмжөөр тоноглосон. Ингээд 1970-аад оноос улс орны гадаад харилцаа өргөжиж, дотоодын зорчигчдын тоо нэмэгдсээр 1986 оны 6 дугаар сарын 04-ний өдөр цагт 500 хүнд үйлчлэх хүчин чадалтай шинэ нисэх буудлын барилга ашиглалтад орсон нь одоогийн манай “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудал юм.2005 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр Монгол улсын Засгийн газрын 255 дугаар тогтоолоор “Чингис хаан” Олон улсын нисэх буудал болгон нэрийг нь өөрчилсөн. Харин Засгийн газрын 2019 оны 455 дугаар тогтоолоор Улаанбаатар хотын “Буянт-Ухаа” дахь "Чингис хаан" Олон улсын нисэх буудлыг "Буянт-Ухаа" Олон улсын нисэх буудал болгон нэрийг нь өөрчилж, олон улс, орон нутгийн нислэгийн нөөц нисэх буудал, ерөнхий зориулалт, нисэхийн сургалт, захиалгат, онцгой, тусгай үүргийн нислэг, агаарын хөлгийн засвар, үйлчилгээ болон онцгой байдал, иргэний нисэхийн бусад үйл ажиллагаанд ашиглах тогтоол гарсан. Өнөөдрийн байдлаар манай нисэх буудал нийт 91 хүний бүрэлдэхүүнтэй үйл ажиллагаагаа явуулж байна.Тун удахгүй нисэх хүчний 100 жилийн ой тохиох гэж байна. Энэ салбартаа хэдэн жил ажиллаж байна вэ? Б.Мөнгөнжигүүр/АГУТ-ын Ахлах гал сөнөөгч-аврагч/Намайг Бямбажавын Мөнгөнжигүүр гэдэг. Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын харьяа “Буянт-Ухаа”ОУНБ /тухайн үеийн “Чингис Хаан” Олон улсын нисэх буудал/- ын Гал унтраах, авран хамгаалах албанд 2007 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн одоог хүртэл 18 дахь жилдээ ажиллаж байна.Иргэний нисэхийн салбартай ажил амьдралаа холбосон түүхээ бидэнтэй хуваалцаач? Таныг ховорхон хувь заяагаар агаарын хөлөгт мэндэлсэн гэж сонслоо?Тиймээ. Би 1974 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдөр Ховд-Улаанбаатар чиглэлд нисэж байсан АН24 агаарын хөлөгт мэндэлсэн. Тухайн үед агаарын хөлгийн 1-р нисгэгч Загал, 2-р нисгэгч Баатар, үйлчлэгч Бадамцэцэг нарын экипажийн бүрэлдэхүүнтэй байсан юм билээ. Үйлчлэгч Бадамцэцэг эгч тухайн үед намайг эх барьж авч байсан гэдэг. Иргэний агаарын харилцааны газрын дарга дэслэгч генерал Ш.Санжмятав, боловсон хүчний мэргэжилтэн Виктор нар надад Мөнгөнжигүүр нэрийг төрсний гэрчилгээний хамт олгосон байдаг.Мөн агаарын харилцааны газрын даргын тушаалаар пионерын зуслан, сургалт, Монгол улс дотроо иргэний агаарын тээврээр үнэ төлбөргүй зорчих эрх зэргийг 18 нас хүртлээ эдэлж байсан. Мөн нисэхийн дунд сургуульд үнэ төлбөргүй сурах эрхийн бичгээр шагнуулж байсан. Миний иргэний нисэхийн салбартай ажил амьдралаа холбосон түүх ийм байна.“Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудалд 2024 онд хэдэн нислэг үйлдэгдэж,  хэдэн нислэгт нөөц нисэх буудлаар сонгогдон ажилласан бэ? Э.Бадрал/ҮИХ-ийн ерөнхий зохицуулагч/Монгол Улсын Засгийн газрын 455 дугаар тогтоолын дагуу манай нисэх буудал 2021 оны 7 дугаар сарын 1-нээс эхлэн  олон улс, орон нутгийн нислэгийн нөөц нисэх буудал, ерөнхий зориулалт, нисэхийн сургалт, захиалгат, онцгой, тусгай үүргийн нислэг, агаарын хөлгийн засвар, үйлчилгээ болон онцгой байдал, иргэний нисэхийн бусад үйл ажиллагаанд ашиглагдаж байна."Буянт-Ухаа" Олон улсын нисэх буудалд 2024 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс 2024 оны 10 дугаар сарын 18-ны өдрийг хүртэл олон улсын 80, орон нутгийн 2112, нийт 2192 нислэг үйлдэгдэж, нөөц нисэх буудлаар сонгосон хүсэлт 4806 удаа хүлээн авч, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны бэлэн байдлыг ханган ажиллаж байна.Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын 2025 хийж хэрэгжүүлэх ажлын талаар дурдвал? Ирэх ондоо ямар зорилго, зорилтуудыг өмнөө тавиад байна вэ? Б.Баяржаргал/БУОУНБ-ын Бизнес төлөвлөлтийн хэсгийн төлөвлөлтийн мэргэжилтэн/Бид “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлынхаа эрхэм зорилго, стратегийн зорилт, үндсэн чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд нийцүүлж, сайжруулах талаар судалгаа шинжилгээ хийж, төлөвлөгөө боловсруулах, хэрэглэгч болон харилцагч байгууллагын ажилтнуудтай хамтран ажиллаж, зах зээлийн судалгаа, дүн шинжилгээнд үндэслэн байгууллагын орлогыг нэмэгдүүлэх, бизнесийг хөгжүүлэх, маркетингийн чиглэлээр үр ашигтай төлөвлөн зохион байгуулахаар зорилт тавин ажиллаж байна. Хийж хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа онцлох ажлуудаа танилцуулаач?Нисэхийн салбарын орлогын шинэ эх үүсвэр, нисэхийн бус орлогыг бий болгох зорилгоор нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний түүхт 100 жилийн ойд зориулан олон ажил төлөвлөж байгаагаас нэг онцлох ажил нь нисэхийн музейг дэвшилтэд технологид суурилсан AR болон VR технологиор дамжуулан агаарын тээврийн салбарын түүхийг шинэлэг байдлаар бэлдсэн “Виртуал музей” байгуулаахаар төлөвлөн ажиллаж байна.Нисэхийн салбарт ажиллахад бахархах зүйл олон байдаг байх? Энэ талаар? П.Нарантуяа/Терминал үйлчилгээний тасгийн дарга/  Би Нисэхийн тээвэр зохион байгуулалт мэргэжилтэй. Иргэний нисэхийн салбарт тасралтгүй 34 дэх жилдээ ажиллаж байна. “Буянт Ухаа” ОУНБ-ын үйлчилгээний, тэр дундаа Хүндэт зочны танхимд 30 гаруй жил ажиллаж гадаад, дотоодын төрийн тэргүүнүүдийг угтан авах, үдэн гаргах нэр хүндтэй, хариуцлагатай албыг хашиж ирсэндээ бахархалтай байдаг.Нисэх хүчний хөгжил дэвшлийн түүхийг бүтээлцэхэд хөдөлмөр бүтээлээрээ оролцож, олон сайхан чадварлаг хамт олонтой мөр зэрэгцэн ажиллаж ирсэн дурсамж дүүрэн байдаг.Нисэх буудлынхаа үүдээр орж ирэхээс  эхлээд таны ажлын нэг өдөр хэрхэн өнгөрдөг вэ?Терминал үйлчилгээг хариуцан ажилладгийн хувьд зорчигч, үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл хангалуун байх тал дээр анхаарч, өдөр бүр хариуцлагатай байхыг хичээж, ажлаа үйлчилгээний  журам,  технологийн дагуу нягт нямбай, аль болох алдаа гаргахгүйг хичээн ажилладаг даа. Ингэж ажиллахад хамт олны минь хүчин чармайлт, ажилдаа сэтгэлээсээ хандах хандлага ихээ.Онцгой нөхцөлийн үед ажиллахад техник хэрэгслийн нөөц зэрэг бэлэн байдал хэр хангагдсан байдаг вэ? Ч.Дэлгэрмаа/Үйлдвэрлэл инженерингийн хэсгийн онцгой байдал хариуцсан мэргэжилтэн/“Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудал нь онцгой нөхцөлийн үед ажиллахад шаардлагатай тоног төхөөрөмжөөр хангагдсан “Онцгой нөхцөлийг зохицуулах төв”-тэй. Тус төвийн бэлэн байдлыг “Буянт-Ухаа” олон улсын нисэх буудлын аэродромын үйл ажиллагаа эрхлэх Ерөнхий заавар, үйлдвэрлэл инженерингийн хэсгийн үйл ажиллагааны зааварт заасан төлөвлөгөөний дагуу тоног төхөөрөмж хариуцсан инженер болон техникчид хамтран тогтмол хугацаанд шалган байнгын бэлэн байдалд хяналт тавьж ажилладаг. Галын автомашин, багаж, тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслүүдийн бэлэн байдалд техникийн үзлэг хийж, хэвийн ажиллагааг хангуулан ажилладаг.Таны мэргэжлийн онцлог юу вэ? БУОУНБ-д ямар тоног төхөөрөмжүүдийг хариуцан ажиллаж байна? Г.Цолмон/Үйлдвэрлэл инженерингийн хэсгийн тусгай тоног төхөөрөмж хариуцсан ээлжийн техникч/Би нисэх буудлын тусгай тоног төхөөрөмжүүдийг хариуцан ажилладаг. Үүнд нисэх буудлын терминалын зорчигч гүүр, зорчигч бүртгэлийн цэг, хэвтээ налуу туузан дамжуурга, зорчигч болон ачаа тээш үзлэгийн аппарат, агаарын хөлгийг зогсоолд байх үед цахилгаан тэжээлээр хангах GP буюу давтан хувиргуур зэрэг тоног төхөөрөмжүүд орно.Нисэх буудлын Тусгай тоног төхөөрөмжийн инженер техникчид бид эдгээр тоног төхөөрөмжийн хэвийн найдвартай ажиллагаа, ашиглалт, засвар үйлчилгээг ханган ажилладаг.Aviation photo news-ийн энэ удаагийн дугаарт оролцсон “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын хамт олондоо баярлалаа. Та бүхний ажилд амжилт хүсье.

Иргэний нисэхийн үндэсний төвийн Нисэхийн аюулгүй байдал, хамгаалалтын алба өнөөдөр /2023.12.19/ ИНЕГ, ИНҮТ-ийн удирдлагуудад 2023 оны жилийн эцсийн тайлангаа тавилаа. НАБХА нь 2023 онд нийт 7 зорилт, 33 арга хэмжээ төлөвлөж жилийн эцсийн байдлаар хэрэгжилт нь 95,3%-тай байна. Түүнчлэн тус албанаас 2023 онд “Чингис Хаан” Олон улсын нисэх буудлын сэл цэгийг тодорхойлох судалгааг нисэх буудлын хашаа хамгаалалт, нэвтрэх цэг постуудад ИАТЦХ, “НУБИЭ” ХХК-тай хамтран хийж, 5 эрсдэлтэй цэгийг тодорхойлж, 3 эрсдэлтэй цэгийг засаж залруулсан байна. Мөн “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын сул цэгийг тодорхойлох судалгааг нисэх буудлын хашаа хамгаалалт, нэвтрэх цэг постуудад ИАТЦХ, БУОУНБ-тай хамтран хийж 7 эрсдэлтэй цэгийг тодорхойлон засаж залруулах арга хэмжээг авч ажиллажээ. Тус албанаас 2023 онд “Чингис Хаан” Олон улсын нисэх буудлын аюулгүйн хамгаалалттай бүсэд онцгой үүргийн 48, тусгай үүргийн 95, түргэний 261 нислэг, “Буянт-Ухаа” Олон улсын нисэх буудлын аюулгүйн хамгаалалттай бүсэд онцгой үүргийн 29, тусгай үүргийн 260, түргэний 76 нислэгт хамгаалалтын үйлчилгээ үзүүлжээ. Аюулгүй байдлын үзлэг шалгалтаар 64,547хориглосон эд зүйлсийг илрүүлэн хураан авч, зохих журмын дагуу шийдвэрлэн, холбогдох байгууллагуудад хүлээлгэн өгсөн байна. Тус алба нь Нисэхийн аюулгүйн хамгаалалтын үйлчилгээний нэр томьёо, цар хүрээг оновчтой тодорхойлж, хууль эрх зүйн бодлогын баримт бичигт тусгуулах зорилгоор Иргэний нисэхийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд санал хүргүүлснээр Нисэхийн аюулгүйн хамгаалалтын үйлчилгээ нь анх удаа хуульчлагджээ. Мөн Олон улсын иргэний нисэхийн байгууллага /ICAO/-ын нисэхийн аюулгүй байдлын аудитын хөтөлбөрийн байнгын хяналтын аргачлалын хүрээнд Монгол Улсад хийх аудит шалгалтад 2023.10.10-ны өдрөөс 2023.10.20-ны өдрийн хооронд амжилттай хамрагдсан байна. Тус албаны тайлангийн төгсгөлд ИНЕГ-ын дарга Ч.Мөнхтуяа үндсэн үйл ажиллагаагаа байнга хянаж ажиллах мөн цаашид аюулгүй байдлын хамгаалалтын чиглэлээр үр ашигаа нэмэгдүүлэх, бизнес чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж, орлогоо нэмэгдүүлэх боломжийг судлан, хэрэгжүүлэх чиглэл өглөө.  

Гэрэл суулт, цахилгаан хангалтын алба өнөөдрийн байдлаар үндсэн 2 хэсэгтэй 73 орон тоотойгоор үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Тус алба 2023 онд 10 зорилтын хүрээнд нийт 37 арга хэмжээ хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн нь эцсээр 94 хувийн гүйцэтгэлтэй байгааг тус албаны дарга Ж.Батбаяр танилцууллаа. Гэрэл суулт, цахилгаан хангалтын алба 2023 онд хийж хэрэгжүүлсэн онцлох ажлуудаас дурдвал, -        ИНЕГ-ын даргын даргын тушаалаар зохион байгуулагдсан “Шинэ санаа, шилдэг төслийн инновацын уралдаан”-д 3 дугаар байр эзэлсэн бүтээлийг ажил хэрэг болгосноор 1992 онд ашиглалтад орсон  “Буянт-Ухаа” ОУНБ-ын гэрэл суултын “Д-3” системийн тэмдэгтүүдийг сольж шинэчлэх шаардлагатай болсон байсныг 6 сая LED гэрэлтүүлэгтэй болгож бүрэн шинэчилсэн. -        “Чингис хаан” ОУНБ-ын тасралтгүй тэжээлийн хэлхээний өөрчлөлт шинэчлэлтийн ажил хийсэн, -        “Чингис хаан” ОУНБ-ын цаг уурын алсын барааны харагдцыг тодорхойлох самбаруудыг гэрэлтүүлэгтэй болгосон, -        “Баянхонгор” нисэх буудлын өндөр хүчдэлийн тоног төхөөрөмжүүд суурилуулах ажил хийсэн, -        Мөнх-Өлзийт РЛ, Бөмбөгөр РЛ-ын байгууламжийн цахилгаан тэжээлийн алсын хяналт хийсэн, -        Арвайхээр, Алтай, Ховд, Өлгий нисэх буудал дахь холимог тэжээлийн системийн бүтэц, загварыг шинэчилж өөрчлөх ажил хийсэн, -        “Буянт-Ухаа” ОУНБ-ын тэжээлийн ТП-1Б дэд өртөөний ДГ-ын түлшний нөөцийн саванд орчин үеийн түвшин хэмжигч суурилуулж, алсын хяналтын системд оруулж, Мөнх-Өлзийт РЛ-ын дизель генераторын түлшийг нөөцийн савнаас цахилгаанаар татах системийг суурилуулж ашиглалтад оруулсан байна. Гэрэл суулт, цахилгаан хангалтын албаны хамт олон Олон улсын иргэний нисэхийн байгууллагаас гаргасан зөвлөмжүүд, ИНД болон Эрчим хүчний дүрмийн шаардлагуудад нийцсэн үйлчилгээг албаны ерөнхий  зааврыг баримтлан хэрэгжүүлж, гэрэл суулт, цахилгаан хангалтын байгууллагуудын хэвийн ажиллагааг  хувь ханган ажилласан байна. Мөн орчин үеийн дэвшилтэт техник технологийн шинчэлэлийг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэн, тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл хийж, агаарын навигацийн үйлчилгээний тоног төхөөрөмжийн цахилгаан хангалтын найдвартай байдлыг дээшлүүлж ажиллажээ.