ИНҮТ-ийн
даргын урилгаар Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын “ROC Aviation” компанийн
мэргэжилтнүүдийн Монгол Улсад хийх ажлын айлчлал өнөөдөр эхэллээ.
Нисэх
буудлын чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг “ROC Aviation” компанийн мэргэжилтнүүд
2024 оны 09 дүгээр сарын 8-наас 15-ны өдрүүдэд манай улсад ажиллаж, “Буянт-Ухаа”
олон улсын нисэх буудлын барилга байгууламж, ашиглалтыг цогцоор нь дахин
төлөвлөлт хийж, ТЭЗҮ-г боловсруулахад дэмжлэг үзүүлэх, “Буянт-Ухаа” ОУНБ болон
Өмнөговь аймгийн “Гурвансайхан” нисэх буудлын цаашдын ашиглалтыг сайжруулах, БУОУНБ-ын
сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээ, нисэх буудлын үйл ажиллагааны байгаль орчинд
үзүүлэх нөлөөнд дүн шинжилгээ хийх, жишиг ногоон нисэх буудал болгох судалгаа
хийж, төлөвлөгөө боловсруулах зэрэгт зөвлөгөө мэдээлэл өгөн ажиллах юм.
ИНҮТ-ийн
дарга Э.Төрбаяр болон даргын зөвлөлийн гишүүд “ROC Aviation” компанийн
төлөөллийг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд ИНҮТ-ийн дарга Э.Төрбаяр тус компанийн
мэргэжилтнүүдэд хандан урилга хүлээн авч, нисэх буудлуудыг хөгжүүлэх тал дээр
зөвлөгөө мэдээлэл өгөхөөр хүрэлцэн ирсэнд талархал илэрхийлээд ИНҮТ-ийн үйл
ажиллагааны талаар танилцуулав.
Тэрбээр
“Монгол Улсын Засгийн газраас нисэхийн салбарт тулгуурлан бүс нутгийг
хөгжүүлэхэд онцгой анхаарч байгаа. “Бүсчилсэн хөгжлийг дэмжих жил”-ийн хүрээнд
орон нутгийн 4 нисэх буудлыг олон улсын зэрэглэлтэй болгохоор зарласан. Үүн
дээр болон БУОУНБ-ыг хэрхэн хөгжүүлэх тал дээр үнэтэй зөвлөгөө өгнө гэж найдаж
байна. ИНҮТ-ийн зүгээс шаардлагатай мэдээллүүдийг өгч, бүх талаар дэмжин, хамтарч
ажиллана” гэлээ.
“ROC
Aviation” компанийн Гүйцэтгэх захирал ноён Ли Вей хэлэхдээ “Манай компани БНХАУ-д “Нэг бүс,
нэг зам” санаачилгын хүрээнд нисэх буудлыг шинэчлэх, дахин төлөвлөх, барих
зэргээр цогцоор нь хөгжүүлэхэд зөвлөн туслах цогц үйлчилгээ үзүүлдэг цорын ганц
компани. Тэр дундаа Олон улсын агаарын тээврийн холбоо /IATA/, Олон улсын
иргэний нисэхийн байгууллагын /ICAO/
шаардлагад нийцсэн хүлэмжийн хийн ялгаралгүй ногоон
нисэх буудал бий болгох чиглэлээр зөвлөгөө өгөн ажиллаж байна. Бид БУОУНБ болон
“Гурвансайхан” нисэх буудлын талаар суурь судалгаа хийсэн. Айлчлалын өдрүүдэд
илүү нарийн судалгаа хийж, газар дээр нь ажиллан, цаашид хэрхэн хөгжүүлэх
боломжийн талаар зөвлөгөө мэдээлэл өгөх болно. Ногоон нисэх буудал бий болгоход
цаашид илүү урт хугацаанд үр өгөөжтэй хамтран ажиллана гэж найдаж байна” гэсэн
юм.
Үүний
дараа “ROC Aviation” компанийн мэргэжилтнүүд БУОУНБ-д ажиллалаа.Тус уулзалтад
ИНҮТ-ийн холбогдох бичг үүргийн нэгжийн удирдлагууд оролцов.
“ROC
Aviation” компанийн мэргэжилтнүүд үдээс хойш ИНҮТ-ийн Аэродром, гэрэл суултын албаны үйл
ажиллагаатай танилцаж, хэлэлцүүлэг өрнүүлж байна.
ИНҮТ-ийн Хамтын ажиллагааны газраас зохион байгуулдаг ээлжит “Мэдээллийн цаг” өнөөдөр боллоо. Энэ удаагийн “Мэдээллийн цаг”-ийн зочноор Монгол Улсын Шадар сайдын ахалсан “Mars-V” төслийн менежер Д.Энхтүвшин, Модуль хөгжүүлэлтийн багийн ахлагч З.Дөлсайхан нар оролцож, тус төслийн талаар ИНЕГ-ын дарга, удирдлагууд болон харьяа газар нэгжийн ажилтнуудад танилцууллаа. Монголын сансрын судалгаа хөгжүүлэлтийн төвийн хэрэгжүүлж буй “Mars-V” төсөл нь Монголын говьд: 1. Марс гараг дээр амьдрахад шаардлагатай ур чадварыг нутагшуулах, техниктэй ажиллах мэдлэг олж авах, туршлага хуримтлуулах, багийн ажиллагаа болон амьдрах чадвараа нэмэгдүүлэх сургалтын төв байгуулах; 2. Марс гарагийг судлах технологиудыг төсөөтэй орчинд судлах, хамтарсан судалгаа хийх, олон улсын оролцоо бүхий шинжлэх ухааны судалгааны төв бий болгох; 3. Марсын амьдрах орчныг хамгийн төсөөт орчинд нь мэдэрч, Марс явах хүмүүсийг бэлтгэдэг хөтөлбөрөөр өөрийгөө сорьж үзэхийг хүссэн аялагчдад зориулсан тусгай сонирхлын аялал жуулчлалын хөтөлбөр бүхий төв байгуулах үндсэн зорилготой байна. Өөрөөр хэлбэл, Марс гарагт судалгаа хийх багийг бэлтгэх сургалтын төвийг байгуулж, сансрын технологийн хөгжлийг Монголд нутагшуулахаас гадна сансрын мэдрэмж, туршлага авахыг хүссэн сонирхогчдод зориулсан тусгай сонирхлын аялал жуулчлалыг Монгол орны зарим бүс нутагт хөгжүүлэх зорилготой төсөл юм. Монголын говийн цаг уур, хөрс, орчин нөхцөл Марс гараг дээрхтэй төстэй учраас сансар огторгуйд аялах боломж зөвхөн сансрын нисгэгчид бус, хүн бүрд нээлттэй байх боломжтой гэдгээрээ онцлог байна. Эхний ээлжид төслийн суурь баазыг Өмнөговь аймагт байгуулж, сургалтын хөтөлбөрөө Дундговь аймагт хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгааг хэллээ. “MARS-V” төслийн үйл ажиллагааг дэмжин ажиллах ажлын хэсэгт ИНЕГ-ын дарга гишүүнээр ажиллаж байгаа. Мэдээллийн цагийн төгсгөлд “MARS-V” төслийн багийн зүгээс төслийг хэрэгжүүлэхэд Иргэний нисэхийн ерөнхий газартай хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаагаа илэрхийллээ.
Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам, Америкийн Нэгдсэн Улсын Төрийн департмент хооронд зохиогдож байгаа Стратегийн түншлэлийн яриа хэлэлцээрийн хүрээнд Зам тээврийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга С.Батболд тэргүүтэй төлөөлөгчид АНУ-ын Тээврийн яамны Дэд сайд хатагтай Полли Троттенберг тэргүүтэй төлөөлөгчидтэй зам тээврийн салбарын хамтын ажиллагааны талаар Вашингтон хотноо уулзалт хийв. Уулзалтаар өнгөрсөн жилийн 8 дугаар сард гарын үсэг зурж байгуулсан Агаарын тээврийн “Open Sky” хэлэлцээр, түүний үр дүнд шууд нислэг үйлдэх эрх зүйн боломж бий болсонтой холбогдуулан талууд хоёр улсын стратегийн түншлэлийн хамгийн чухал бүрдэл хэсэг болгож, шууд нислэг яаралтай эхлүүлэх, түүний бэлтгэл ажлыг эрчимжүүлэх талаар санал солилцов. Тухайлбал АНУ-ын Холбооны нисэхийн захиргаа (FAA)-аас хийгдэх Олон улсын нисэхийн аюулгүй ажиллагааны аудит (IASA)-д хамрагдах товыг ирэх жилийн эхний хагаст хийгдэхээр тогтоох асуудлыг хөндлөө. АНУ-ын Холбооны нисэхийн захиргааны төлөөлөл Монгол Улсын Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын зүгээс шууд нислэгийн бэлтгэл ажлыг шуурхайлан хийж байгаа, шаардлагатай зөвлөх үйлчилгээний хүрээнд засаж залруулах ажлын тайлан хүлээн авч ажиллаж байгаа, хоёр талын шууд нислэгийг эхлүүлэх чиглэлд хамтарч ажиллаж байгаа байдалд талархалтай байгаа талаар мэдэгдэв. Тийм хэдий ч Холбооны нисэхийн захиргааны зүгээс Олон улсын нисэхийн аюулгүй ажиллагааны аудит шалгалтын товыг Иргэний нисэхийн ерөнхий газрын бэлтгэл бүрэн хангаж аудит шалгалтыг хүлээн авахад бэлэн бөгөөд аудитыг хийлгэх хүсэлтийг албан ёсоор илэрхийлсэн тохиолдолд товыг тогтоох боломжтой талаар мэдэгдэв. Түүнчлэн, Холбооны нисэхийн захиргааны аудит шалгалт хийгдсэний дараагаар ойролцоогоор 120 хоног дотор АНУ-ын Тээврийн аюулгүй байдлын алба шууд нислэгийг эхлүүлэх, нисэх буудлын аюулгүй байдлын үнэлгээг хийж, дээрх байгууллагуудын шалгалт амжилттай үнэлгээг авч зөвлөмжийг Тээврийн яаманд өгсөн тохиолдолд агаарын тээвэрлэгчид эдийн засгийн үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрөл буюу шууд нислэг үйлдэх эрх олгогдох талаар Тээврийн яамны зүгээс тайлбарлав. Мөн тус уулзалтаар Монгол Улстай төмөр замын тээврийн салбарт хийгдэж байгаа хамтын ажиллагаанд таатай байгаа, АНУ-ын Тээврийн яам өнгөрсөн жил Зам, тээврийн яамтай байгуулсан санамж бичгийн хүрээнд Монгол Улсад шаардлагатай ухаалаг хот, цахим дэд бүтэц зэрэг сэдвээр цаашид хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв.